Dr. Lukas Figge-Muschalik

Dr. Lukas Figge-Muschalik is een duurzaamheidsprofessional met 11 jaar ervaring in onderzoek en onderwijs. Als onderzoeker en supervisor is hij gespecialiseerd in raamwerken en beoordelingsmethoden voor (bedrijfs)duurzaamheid en strategieontwikkeling. Als docent is hij gespecialiseerd in leiderschapsontwikkeling, leerlinggericht instructieontwerp en Educatie voor Duurzame Ontwikkeling. Lukas is als docent betrokken bij het MaastrichtMBA programma, begeleidt BCP's en coördineert de module Sustainability & Business Ethics.

 

In 2022-23 reisde hij 20 maanden door Latijns-Amerika en deed hij vrijwilligerswerk bij verschillende lokale ngo's op het gebied van natuurbehoud, dierenwelzijn, gemeenschapsontwikkeling, permacultuur en ecotoerisme. Naast zijn academische diploma's in Economie (BSc), Overheidsbeleid (MSc) en Duurzaamheidswetenschap (PhD), is Lukas gecertificeerd als Bewustzijnscoach, Trainer in Geweldloze Communicatie en Yogaleraar.

 

We stellen Lukas graag aan je voor via deze vraag & antwoord. Laten we kennismaken met Lukas!

Wat is jouw connectie met Maastricht?

Net als veel andere Duitsers kwam ik hier in 2007 om economie en overheidsbeleid te studeren. Maar in tegenstelling tot de meeste andere Duitse studenten, bleef ik voor een PhD en later voor een positie als docent aan de SBE tot ik in 2022 vertrok. Dit is dus al bijna 15 jaar mijn thuis. Ik heb hier mijn vrouw ontmoet en houd nog steeds contact met oud-collega's en vrienden. Maastricht heeft een belangrijke rol gespeeld in mijn persoonlijke en professionele ontwikkeling en de stad zal altijd een speciaal plekje in mijn hart hebben.

Wat is jouw rol binnen het MaastrichtMBA programma?

Op dit moment is de MBA mijn enige overgebleven professionele connectie met Maastricht. Ik raakte betrokken tijdens mijn vier jaar als docent aan de SBE (2017 - 2021), waar ik les gaf in leiderschapsontwikkeling en duurzaam ondernemen. Na mijn vertrek in 2022 begon ik MBA-studenten op afstand te begeleiden voor hun Business Consulting Project - momenteel begeleid ik er vier.

 

Daarnaast blijf ik coördinator en docent in de module Sustainability & Business Ethics. Ik heb dat in 2020 al met veel succes gedaan, maar kon toen in 2022 niet betrokken zijn. Ik ben erg blij dat ik voor deze editie weer betrokken kan zijn. Mijn verantwoordelijkheden zijn het ontwerpen van het programma, het coördineren van de andere docenten en sprekers en het bedenken van de opdrachten.

Kun je ons iets meer vertellen over je lezingen in het programma?

Samen met Daria en Diana van het MBA kantoor zal ik maandagochtend de module openen. Het doel van de sessie is tweeledig: de studenten op een heel persoonlijke manier kennis laten maken met het thema van de week en een sterke band creëren tussen de studenten.

 

De eerste 'academische' sessie gaat op dinsdag over duurzaamheidsstrategie. Deze sessie is gebaseerd op verschillende onderzoeks- en adviesprojecten van de afgelopen jaren en zal studenten helpen om verschillende wereldbeelden van en benaderingen van duurzaamheid in bedrijven te begrijpen. Het onderliggende idee is dat duurzaam ondernemen kan worden gezien als een culturele manifestatie die wordt aangedreven door veel verschillende sociaaleconomische krachten en zich op verschillende manieren ontvouwt.

 

Een van de belangrijkste krachten is de Europese Green Deal - een pakket beleidsmaatregelen dat als doel heeft om van Europa het eerste klimaatneutrale continent te maken tegen 2050. Op vrijdag geef ik een sessie over een van die beleidsmaatregelen - de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). En om het nog concreter te maken zullen we het concept en de praktijk van de dubbele materialiteitsbeoordeling verkennen, die een integraal aspect is van het CSRD-rapportageproces. Hoewel deze onderwerpen erg technisch kunnen zijn, probeer ik ze eerder vanuit een strategisch perspectief te benaderen - om te begrijpen wat de implicaties zijn en hoe ze de concurrentiepositie van een bedrijf kunnen beïnvloeden.

 

Op donderdag organiseer ik een sessie waarvoor we vier duurzaamheidspractitioners hebben uitgenodigd die de duurzaamheidstransities handen en voeten geven: een CEO, lobbyist, sociaal ondernemer en consultant. In deze sessie verkennen we de vraag "wat is er nodig om duurzaamheid te bereiken" door middel van een aantal inspirerende gesprekken, een paneldiscussie en netwerken.

Hoe denk je dat de wereld er de komende jaren uit zal zien met betrekking tot jouw onderwijsgebied?

De CSRD en ander EU-beleid zullen de duurzaamheidstransitie in Europa enorm versnellen. De vraag zal zijn: hoe snel, diep en radicaal zal de transitie echt zijn? De tijd dat bedrijven hun verantwoordelijkheid konden ontlopen is voorbij. Als de rapportage werkt zoals voorzien, krijgen we transparantie over de blootstelling van bedrijven aan ESG-risico's en ook over hoe bedrijven het milieu en belanghebbenden beïnvloeden. Daarom ben ik optimistisch dat er tot 2030 grote vooruitgang zal worden geboekt.

 

Tegelijkertijd denk ik dat we in toenemende mate te maken zullen krijgen met klimaat- en sociale verstoringen en ik vraag me echt af of en hoe samenlevingen en bedrijven daarop zullen kunnen reageren. Hoe veerkrachtig zijn onze economische, sociale en politieke systemen eigenlijk? De tijd zal het leren. Het is een opwindende tijd om te leven.

Welke lessen heb je de afgelopen jaren geleerd?

In 2022-2023 heb ik samen met mijn vrouw 20 maanden door Latijns-Amerika gereisd - van Mexico via Midden-Amerika naar Ecuador. Ik heb veel praktische vaardigheden geleerd, zoals paardrijden, duiken, surfen, yoga, vulkanen bewandelen, Spaans spreken en nog veel meer. Tijdens de reis hebben we geleerd om het rustiger aan te doen en echt met de stroom mee te gaan.

 

Maar naast de leuke dingen deden we ook vrijwilligerswerk in verschillende duurzaamheidsgerelateerde projecten en bezochten we veel mooie plekken in de natuur. Een belangrijke les was: op alle plaatsen wordt de natuur al beïnvloed door klimaatverandering en vervuiling - ik kwam stervende koraalriffen tegen op 20 meter onder water, terugtrekkende gletsjers op 5000 meter boven de zee en stranden die vervuild waren met plastic afval. Overal worden plaatsen en mensen negatief beïnvloed door toenemende stormen, regenval en droogte. Het is één ding om over deze problemen te lezen en te horen, maar iets anders om het met eigen ogen te zien. Ik denk dat een belangrijk inzicht voor mij was dat zelfs als deze problemen soms overweldigend lijken, ik nog steeds alles moet en wil doen wat ik kan om mijn steentje bij te dragen aan de oplossing.

Waar ben je professioneel bijzonder trots op?

Moeilijke vraag. Misschien de PhD afmaken. Drie andere promovendi die in hetzelfde jaar bij mij begonnen, stopten vroeg of laat. En ik ben ook op een punt geweest waarop het grootste deel van mij gewoon weg wilde lopen. Ook moest ik de laatste 20 maanden van mijn afronding zelf financieren omdat mijn contract was afgelopen. Maar ik ben toch doorgegaan en heb het project afgemaakt.

Wil je iets persoonlijks met de lezers delen?

Ik ben erg nieuwsgierig en probeer graag nieuwe dingen uit. Bijvoorbeeld gekke combinaties op mijn ontbijtbrood, zoals Nutella met augurk, of jam met mosterd. Mijn vrouw rolt vaak met haar ogen als ik dit doe - "Oh nee, daar gaan we weer...". De meeste van die combinaties die raar lijken smaken eigenlijk niet zo apart, slechts een paar zijn raar en sommige zijn onverwacht lekker.

Dr. Lukas Figge-Muschalik
Docent
Duurzaam ondernemen